ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΦΙΛΟΛΟΓΙΑ

Κωδικός μαθήματος
13Κ3
Μονάδες ECTS
5
Εξάμηνο
Εξάμηνο Α
Κατηγορία μαθήματος
Διδάσκων καθηγητής

Μ. ΑΘΑΝΑΣΟΠΟΥΛΟΣ

Περιγραφή μαθήματος
ΓΕΝΙΚΑ
ΑΥΤΟΤΕΛΕΙΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ σε περίπτωση που οι πιστωτικές μονάδες απονέμονται σε διακριτά μέρη του μαθήματος π.χ. Διαλέξεις, Εργαστηριακές Ασκήσεις κ.λπ. Αν οι πιστωτικές μονάδες απονέμονται ενιαία για το σύνολο του μαθήματος αναγράψτε τις εβδομαδιαίες ώρες διδασκαλίας και το σύνολο των πιστωτικών μονάδων ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΕΣΩΡΕΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ
  3
Προσθέστε σειρές αν χρειαστεί. Η οργάνωση διδασκαλίας και οι διδακτικές μέθοδοι που χρησιμοποιούνται περιγράφονται αναλυτικά στο (δ).  

ΤΥΠΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

γενικού υποβάθρου, ειδικού υποβάθρου, ειδίκευσης

γενικών γνώσεων, ανάπτυξης δεξιοτήτων

ΓΕΝΙΚΟΥ ΥΠΟΒΑΘΡΟΥ (ΜΑΘΗΜΑ ΚΟΡΜΟΥ)

ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ:

 

ΟΧΙ
ΓΛΩΣΣΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ και ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ: ΕΛΛΗΝΙΚΉ
ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΠΡΟΣΦΕΡΕΤΑΙ ΣΕ ΦΟΙΤΗΤΕΣ ERASMUS ΟΧΙ
ΜΑΘΗΣΙΑΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ
Μαθησιακά Αποτελέσματα

Περιγράφονται τα μαθησιακά αποτελέσματα του μαθήματος οι συγκεκριμένες γνώσεις, δεξιότητες και ικανότητες καταλλήλου επιπέδου που θα αποκτήσουν οι φοιτητές μετά την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος.

Συμβουλευτείτε το Παράρτημα Α

Περιγραφή του Επιπέδου των Μαθησιακών Αποτελεσμάτων για κάθε ένα κύκλο σπουδών σύμφωνα με το Πλαίσιο Προσόντων του Ευρωπαϊκού Χώρου Ανώτατης Εκπαίδευσης

Περιγραφικοί Δείκτες Επιπέδων 6, 7 & 8 του Ευρωπαϊκού Πλαισίου Προσόντων Διά Βίου Μάθησης και το Παράρτημα Β

Περιληπτικός Οδηγός συγγραφής Μαθησιακών Αποτελεσμάτων

 

Σκοπός του μαθήματος είναι η γνωριμία των φοιτητών του Τμήματος με την επιστήμη της Βυζαντινής Φιλολογίας.

Στόχοι: Με την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος, οι φοιτητές θα πρέπει:

Να γνωρίζουν την εξέλιξη των Βυζαντινών σπουδών στην Ελλάδα και τον κόσμο.

Να αντιλαμβάνονται την ορολογία και τις μεθόδους που ακολουθεί η επιστήμη της Βυζαντινής Φιλολογίας.

Να εμβαθύνουν στα κυριότερα «προβλήματα» της Βυζαντινής Φιλολογίας.

Να διακρίνουν τις διάφορες περιόδους της Βυζαντινής Φιλολογίας, καθώς και τα χαρακτηριστικά που έχει η κάθε μία από αυτές.

Να αναγνωρίζουν και να διακρίνουν τα ποικίλα γραμματειακά είδη που καλλιεργήθηκαν στο Βυζάντιο, παρουσιάζοντας παράλληλα και την εξέλιξή τους.

Να γνωρίζουν τους πιο σημαντικούς εκπροσώπους από κάθε γραμματειακό είδος, κυρίως μέσα από επιλεγμένα έργα τους.

Να απολαμβάνουν αισθητικά τα κείμενα των βυζαντινών συγγραφέων που προσφέρονται στο μάθημα και να αντιλαμβάνονται την εξέλιξη της ελληνικής γλώσσας μέσα από την ιστορική της διαχρονία.

Να είναι εξοικειωμένοι με τις γλωσσικές και συντακτικές ιδιομορφίες των βυζαντινών κειμένων.

Να έχουν τη δυνατότητα να αποδίδουν με ευχέρεια σε ρέοντα νεοελληνικό λόγο κείμενα γραμμένα τόσο σε κλασικίζουσα, όσο και σε δημώδη γλώσσα.

Να γνωρίζουν την ακολουθούμενη επιστημονική μέθοδο.

Να συνειδητοποιήσουν πως η Βυζαντινή Φιλολογία αποτελεί τον ενδιάμεσο κρίκο που συνδέει την Αρχαία με τη Νεοελληνική Φιλολογία.

 

Γενικές Ικανότητες
Λαμβάνοντας υπόψη τις γενικές ικανότητες που πρέπει να έχει αποκτήσει ο πτυχιούχος (όπως αυτές αναγράφονται στο Παράρτημα Διπλώματος και παρατίθενται ακολούθως) σε ποια / ποιες από αυτές αποσκοπεί το μάθημα;.

Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών, με τη χρήση και των απαραίτητων τεχνολογιών

Προσαρμογή σε νέες καταστάσεις

Λήψη αποφάσεων

Αυτόνομη εργασία

Ομαδική εργασία

Εργασία σε διεθνές περιβάλλον

Εργασία σε διεπιστημονικό περιβάλλον

Παράγωγή νέων ερευνητικών ιδεών

Σχεδιασμός και διαχείριση έργων

Σεβασμός στη διαφορετικότητα και στην πολυπολιτισμικότητα

Σεβασμός στο φυσικό περιβάλλον

Επίδειξη κοινωνικής, επαγγελματικής και ηθικής υπευθυνότητας και ευαισθησίας σε θέματα φύλου

Άσκηση κριτικής και αυτοκριτικής

Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης

……

Άλλες…

…….

Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών, με τη χρήση των απαραίτητων τεχνολογιών.

Αυτόνομη εργασία.

Ομαδική εργασία.

Εργασία σε διεπιστημονικό περιβάλλον.

Σεβασμός στη διαφορετικότητα και στην πολυπολιτισμικότητα.

Σεβασμός στο περιβάλλον.

Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης.

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ
Τίτλος ενότητας Βιβλιογραφία Σύνδεσμος παρουσίασης

 

Εισαγωγικό μάθημα στην επιστήμη της Βυζαντινής Φιλολογίας – Συνοπτικό ιστορικό πλαίσιο

K. Krumbacher, Ιστορία της Βυζαντινής Λογοτεχνίας,μτφρ. Γ. Σωτηριάδου, I-III, Αθήναι 1897-1900 (ανατ., Αθήναι).

H. Hunger, Βυζαντινή Λογοτεχνία. Η λόγια κοσμική γραμματεία των Βυζαντινών, Ι-ΙΙΙ, ΜΙΕΤ, Αθήνα 1987-1994.

J. O. Rosenqvist, Η Βυζαντινή Λογοτεχνία από τον 6ο αιώνα ως την Άλωση της Κωνσταντι- νούπολης, μτφρ. Ι. Βάσσης, Κανάκη, Αθήνα 2008.

 

 

Η εξέλιξη των Βυζαντινών σπουδών στην Ελλάδα και τον κόσμο

A. Savvides, The beginnings and foundation of Byzantine studies, Herodotos, Athens 2018.

Ν. Τωμαδάκης, Η Βυζαντινή Φιλολογία από της ιστορικής ερεύνης εις την αισθητικήν ερμηνείαν, Αθήναι 1960.

 

 

Πρωτοβυζαντινή περίοδος: Ιστορικό πλαίσιο – Διαμάχη Χριστιανών και Εθνικών

Θ. Δετοράκης, Βυζαντινή φιλολογία. Τα πρόσωπα και τα κείμενα, Α΄: Προβυζαντινοί και πρωτοβυζαντινοί χρόνοι (περ. 150-527 μ.Χ.), Ηράκλειο Κρήτης 1995.

A. Kazhdan, A History of Byzantine Literature (650–850), Aθήνα 1999, ed. Ch. Angelidi, εκδ. Ε.Ι.Ε./Ι.Β.Ε., Aθήνα 2006.

 

 

Επιστολογραφία

Ν. Τωμαδάκης, Βυζαντινή επιστολογραφία: ήτοι Εισαγω- γή εις την Βυζαντινήν Φιλολο- γίαν, Αθήνα 1969-1970, ανατ. Θεσ/νίκη 1993.  

 

Εκκλησιαστική Ιστοριογραφία

Α. Καρπόζηλος, Βυζαντινοί ιστορικοί και χρονογράφοι, εκδ. Κανάκη, τ. Α´ (4ος-7ος αι.), Αθήνα 1997, τ. Β´ (8ος-10ος αι.), Αθήνα 2002, τ. Γ´ (11ος-12ος αι.), Αθήνα 2009, τ. Δ΄ (13ος -15ος αι.) Αθήνα 2015.  

 

Υμνογραφία

Κ. Μητσάκης, Βυζαντινή υμνογραφία. Από την εποχή της Καινής Διαθήκης έως την Εικονομαχία, Αθήνα 1986.

Ν.Β. Τωμαδάκης, Η Βυζαντινή Υμνογραφία και Ποίησις, ανατ. Θεσσαλονίκη 1993.

 

 

Κλασικίζουσα Ιστοριογραφία

Α. Καρπόζηλος, Βυζαντινοί ιστορικοί και χρονογράφοι, εκδ. Κανάκη, τ. Α´ (4ος-7ος αι.), Αθήνα 1997, τ. Β´ (8ος-10ος αι.), Αθήνα 2002, τ. Γ´ (11ος-12ος αι.), Αθήνα 2009, τ. Δ΄ (13ος -15ος αι.) Αθήνα 2015.  

 

Ρητορική

 

H.G. Beck, Η ρητορική των Βυζαντινών ως έκφρασις του βυζαντινού πνεύματος (ανατύπ

Επιστημονικής Επετηρίδος Θεολογικής Σχολής Αριστοτε- λείου Παν/μίου Θεσ/νίκης, τ. Θ.), 1965.

 

 

«Σκοτεινός αιώνας» - Εικονομαχία: Ιστορικό πλαίσιο – Αγιολογία

J. O. Rosenqvist, Η Βυζαντινή Λογοτεχνία από τον 6ο αιώνα ως την Άλωση της Κωνσταντι- νούπολης, μτφρ. Ι. Βάσσης, εκδ. Κανάκη, Αθήνα 2008.

H. Hunger, Βυζαντινή Λογοτεχνία. Η λόγια κοσμική γραμματεία των Βυζαντινών, Ι-ΙΙΙ, εκδ. ΜΙΕΤ, Αθήνα 1987-1994.

 

 

Χρονογραφία

Α. Καρπόζηλος, Βυζαντινοί ιστορικοί και χρονογράφοι, εκδ. Κανάκη, τ. Α´ (4ος-7ος αι.), Αθήνα 1997, τ. Β´ (8ος-10ος αι.), Αθήνα 2002, τ. Γ´ (11ος-12ος αι.), Αθήνα 2009, τ. Δ΄ (13ος -15ος αι.) Αθήνα 2015.  

 

Ποίηση (δημώδης – λόγια)

H. G. Beck, Ιστορία της βυζαντινής δημώδους λογοτεχ- νίας, μτφρ. Ν. Eideneier, εκδ. ΜΙΕΤ, Αθήνα 1988.

H. Hunger, Βυζαντινή Λογοτεχνία. Η λόγια κοσμική γραμματεία των Βυζαντινών, Ι-ΙΙΙ, εκδ. ΜΙΕΤ, Αθήνα 1987-1994.

 

 

Παλαιολόγεια περίοδος: Ιστορικοί της Αλώσεως (Δούκας – Χαλκοκονδύλης Κριτόβουλος – Σφραντζής)

 

Α. Καρπόζηλος, Βυζαντινοί ιστορικοί και χρονογράφοι, τ. Δ΄ (13ος -15ος αι.), Κανάκης, Αθήνα 2015.

Μ. Αθανασόπουλος, Φιλοσο- φικές απόψεις περί Ιστορίας στο έργο των ιστορικών της Αλώσεως, Αθήνα 2015.

 
Ανασκόπηση.    
Τρόποι αξιολόγησης φοιτητή:  
Πρόταση 1 ΓΡΑΠΤΗ ΕΞΕΤΑΣΗ
Πρόταση 2  
Πρόταση 3  
Πρόταση 4  
Άλλο  
ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ και ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ - ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ
ΤΡΟΠΟΣ ΠΑΡΑΔΟΣΗΣΠρόσωπο με πρόσωπο, Εξ αποστάσεως εκπαίδευση κ.λπ. ΔΙΑΛΕΞΕΙΣ
ΧΡΗΣΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝΧρήση Τ.Π.Ε. στη Διδασκαλία, στην Εργαστηριακή Εκπαίδευση, στην Επικοινωνία με τους φοιτητές

POWER POINT

E-MAIL

E-CLASS

ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ

Περιγράφονται αναλυτικά ο τρόπος και μέθοδοι διδασκαλίας.

Διαλέξεις, Σεμινάρια, Εργαστηριακή Άσκηση, Άσκηση Πεδίου, Μελέτη & ανάλυση βιβλιογραφίας, Φροντιστήριο, Πρακτική (Τοποθέτηση), Κλινική Άσκηση, Καλλιτεχνικό Εργαστήριο, Διαδραστική διδασκαλία, Εκπαιδευτικές επισκέψεις, Εκπόνηση μελέτης (project), Συγγραφή εργασίας / εργασιών, Καλλιτεχνική δημιουργία, κ.λπ.

Αναγράφονται οι ώρες μελέτης του φοιτητή για κάθε μαθησιακή δραστηριότητα καθώς και οι ώρες μη καθοδηγούμενης μελέτης σύμφωνα με τις αρχές του ECTS

Δραστηριότητα Φόρτος Εργασίας Εξαμήνου
Διαλέξεις 13Χ2 = 26 ώρες
Μελέτη και ανάλυση κειμένων

 

13Χ1 = 13 ώρες

Αυτοτελής μελέτη και προετοιμασία τελικής εξέτασης

 

83 ώρες

Γραπτή εξέταση 3Χ1 = 3 ώρες

Σύνολο μαθήματος

(25 ώρες φόρτου εργασίας ανά πιστωτική μονάδα)

 

125 ώρες

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΦΟΙΤΗΤΩΝ

Περιγραφή της διαδικασίας αξιολόγησης

Γλώσσα Αξιολόγησης, Μέθοδοι αξιολόγησης, Διαμορφωτική ή Συμπερασματική, Δοκιμασία Πολλαπλής Επιλογής, Ερωτήσεις Σύντομης Απάντησης, Ερωτήσεις Ανάπτυξης Δοκιμίων, Επίλυση Προβλημάτων, Γραπτή Εργασία, Έκθεση / Αναφορά, Προφορική Εξέταση, Δημόσια Παρουσίαση, Εργαστηριακή Εργασία, Κλινική Εξέταση Ασθενούς, Καλλιτεχνική Ερμηνεία, Άλλη / Άλλες

Αναφέρονται ρητά προσδιορισμένα κριτήρια αξιολόγησης και εάν και που είναι προσβάσιμα από τους φοιτητές.

 

Γλώσσα αξιολόγησης: ελληνικά

Μέθοδος αξιολόγησης: Γραπτή εξέταση – Μετάφραση – Ερμηνευτικές ερωτήσεις επί των κειμένων.

 

ΣΥΝΙΣΤΩΜΕΝΗ-ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

 

K. Krumbacher, Ιστορία της Βυζαντινής Λογοτεχνίας, μτφρ. Γ. Σωτηριάδου, I-III, Αθήναι 1897-1900 (ανατύπωση, Αθήναι).

Θ. Δετοράκης, Βυζαντινή φιλολογία. Τα πρόσωπα και τα κείμενα, Α΄: Προβυζαντινοί και πρωτοβυζαντινοί χρόνοι (περ. 150-527 μ.Χ.), Ηράκλειο Κρήτης 1995˙ Β΄: από τον Ιουστινιανό έως τον Φώτιο (527-900), Ηράκλειο Κρήτης 2003.

H. Hunger, Βυζαντινή Λογοτεχνία. Η λόγια κοσμική γραμματεία των Βυζαντινών, Ι-ΙΙΙ, εκδ. ΜΙΕΤ, Αθήνα 1987-1994.

H. G. Beck, Ιστορία της βυζαντινής δημώδους λογοτεχνίας, μτφρ. Ν. Eideneier, εκδ. ΜΙΕΤ, Αθήνα 1988.

A. Kazhdan (in collab. with L. Sherry & Ch. Angelidi), A History of Byzantine Literature (650–850), ed. Ch. Angelidi, εκδ. Ε.Ι.Ε./Ι.Β.Ε., Aθήνα 1999.

A. Kazhdan, A History of Byzantine Literature (850–1000), ed. Ch. Angelidi, εκδ. Ε.Ι.Ε./Ι.Β.Ε., Aθήνα 2006.

J. O. Rosenqvist, Η Βυζαντινή Λογοτεχνία από τον 6ο αιώνα ως την Άλωση της Κωνσταντινούπολης, μτφρ. Ι. Βάσσης, εκδ. Κανάκη, Αθήνα 2008.

A. Savvides, The beginnings and foundation of Byzantine studies, εκδ. Herodotos, Athens 2018.

Α. Καρπόζηλος, Βυζαντινοί ιστορικοί και χρονογράφοι, εκδ. Κανάκη, τ. Α´ (4ος-7ος αι.), Αθήνα 1997, τ. Β´ (8ος-10ος αι.), Αθήνα 2002, τ. Γ´ (11ος-12ος αι.), Αθήνα 2009, τ. Δ΄ (13ος -15ος αι.) Αθήνα 2015.